พระเจดีย์ที่พระบาทสมเด็จพระจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวทรงสถาปนาขึ้นตามวัดต่างๆ นั้นเกือบทั้งหมดเป็นเจดีย์ทรงระฆัง จนอาจกล่าวได้ว่า เจดีย์ทรงระฆังเป็นลักษณะเฉพาะของเจดีย์สมัยรัชกาลที่ 4 อย่างไรก็ตามมีเจดีย์เพียงองค์เดียวที่สถาปนาขึ้นในสมัยรัชกาลที่ 4 ที่มีรูปแบบต่างจากเจดีย์ทรงระฆังคือ พระมหาเจดีย์ เจดีย์ประจำรัชกาลที่ 4
วัดพระเชตุพนวิมลมังคลารามประกอบด้วยเจดีย์สำคัญขนาดใหญ่อยู่ 4 องค์ ซึ่งถือเป็นมหาเจดีย์ที่เป็ฯพระเจดีย์ประรัชกาลที่ 1-4 ลักษณะเป็นเจดีย์ทรงเครื่อง 3 องค์
ตามประวัติกล่าวถึงการสร้างพระเจดีย์ประจำรัชกาลที่ 4 ที่มีลักษณะที่ต่างจากพระเจดีย์ทั้งสามองค์ที่สร้างขึ้นก่อนเล็กน้อยไว้ว่า รัชกาลที่4 โปรดเกล้าฯ ให้มีการถ่ายแบบมาจากเจดีย์ศรีสุริโยทัย แต่ไม่ได้พระราชทานนามไว้ ภายหลังเรียกกันว่าเจดีย์ประจำรัชกาลที่ 4 ซึ่งต่างจากแบบพระราชนิยมของรัชกาลที่ 4 ที่นิยมสร้างเจดีย์ทรงระฆัง ทั้งนี้คงเป็นเพราะความเหมาะสมกลมกลืนทางด้านรูปแบบ กับมีพระมหาเจดีย์สี่เหลี่ยมทั้งสามองค์อยู่ก่อนซึ่งล้วนเป็นพระเจดีย์ทรงเครื่องที่มีลักษณะสำคัญคือ องค์ระฆังเป็นสี่เหลี่ยมในผังย่อมุม ดังนั้นหากสร้างเจดีย์ทรงระฆังไว้ในที่เดียวกันอาจทำให้เกิดความแตกต่างทางด้านรูปแบบ จึงทรงเลือกสร้างเจดีย์แบบเพิ่มุมไม้สิบสองเนื่องจากมีลักษณะที่ใกล้เคียงกัน แต่ความจริงมีองค์ประกอบที่แตกต่างกันสองส่วน คือ เจดีย์เพิ่มมุมไม่มีบัวคลุ่มรองรับองค์ระฆัง และส่วนยอดเป็นปล้องไฉนแบบเจดีย์ทรงระฆังทั่วไป ในขณะที่ยอดของเจดีย์ทรงเครื่องจะเป็นบัวทรงคลุ่มเถา
ไม่มีความคิดเห็น:
แสดงความคิดเห็น